Zijlweg
JONAS VAN DAM
3 augustus 1883 (Groningen) - 21 mei 1943 (Sobibor)
ZIJLWEG 112
Jonas van Dam werd geboren in een Gronings gezin met zeven kinderen, van wie één jongetje heel jong overleed. Net als zijn vader en de meeste van zijn broers en zussen zat hij in de textielhandel. Hij werkte eerst als lompenhandelaar, daarna als handelaar in tweedehandskleding en uiteindelijk had hij een eigen confectieatelier in Amsterdam en later in Haarlem (Barrevoetstraat 15 en daarna Gedempte Oude Gracht 78). In deze handel kreeg hij veel concurrentie van familieleden, die ook in de textielhandel werkzaam waren. Omdat zij allemaal van Dam heetten, kon dit voor klanten verwarrend zijn. Daarom plaatste Jonas veelvuldig advertenties, waarin hij zijn klanten er op wees dat de kledingzaak van J. van Dam niet alleen de beste maar ook de voordeligste was. Om misverstanden te voorkomen drukte hij hierbij zijn eigen portret af.
Op 11 januari 1912 trouwde Jonas van Dam met Rebecca (Bep) Mok. Ze kregen twee kinderen: Elisabeth (Elly) in 1918 en Joseph in 1921. In mei 1925 scheidden Jonas en Rebecca. Beiden hertrouwden. Hun dochter Elisabeth overleed tijdens de onderduik in 1944. Joseph vluchtte via Frankrijk, Spanje en Portugal naar Engeland en overleefde de oorlog.
In het vroege najaar van 1942 liet Jonas zich opnemen in het Provinciaal Ziekenhuis in Santpoort om daar onder te duiken. Het is onbekend wat er met hem is gebeurd bij de ontruiming van dit ziekenhuis in januari 1943. Mogelijk is hij elders ondergedoken en verraden, want op 11 mei 1943 is hij in Westerbork geregistreerd. Op 18 mei 1943 is hij naar Sobibor getransporteerd, waar hij meteen na aankomst is vermoord.
Deportatie uit Westerbork op 18 mei 1943.
Vermoord in Sobibor op 21 mei 1943.
Hij werd 59 jaar.
MARIA VAN LEE
30 januari 1909 (Rotterdam) - 31 augustus 1944 (Auschwitz)
ZIJLWEG 78
Maria van Lee was de oudste dochter van de meubelfabrikant Abraham van Lee en Betje van Lee-Lavino te Rotterdam. Ze had een jongere zus, Sara, en twee tweelingbroertjes, die als baby’s overleden. Maria trouwde op 17 juli 1935 in Rotterdam met Leon van Rijk, marktkoopman in modeartikelen. Zij scheidden in augustus 1939. Na haar scheiding vertrok Maria naar Amsterdam, waar zij werkte als inwonende kinderjuffrouw voor de kinderen van een weduwnaar. Toen deze in 1940 hertrouwde, verhuisde Maria naar Haarlem waar zij werkte als verkoopster.
Op 24 maart 1944 kwam Maria van Lee in Westerbork aan. Daar kwam zij terecht in barak 67, de strafbarak. Dit kan betekenen dat zij was ondergedoken en, mogelijk na verraad, gearresteerd. Ook haar deportatie naar Auschwitz op 5 april 1944 is als ‘straftransport’ aangemerkt. Na aankomst in Auschwitz werd Maria waarschijnlijk voor dwangarbeid geselecteerd. Daar is zij vóór eind augustus van datzelfde jaar vermoord. 31 augustus 1944 is een verzameldatum die er op duidt dat haar precieze overlijdensdatum onbekend is.
Deportatie uit Westerbork op 5 april 1944.
Vermoord in Auschwitz op 31 augustus 1944.
Zij werd 35 jaar.